Artykuł ten kierujemy przede wszystkim do już istniejących przedsiębiorców, którzy prowadzą swoją firmę w formie tzw. JDG, czyli Jednoosobowej Działalności Gospodarczej, lub tych, którzy dopiero planują założyć firmę i działać w branży budowlanej i zastanawiają się jaki sposób wybrać.
Tytuł artykułu i podanie konkretnej branży, wynika z faktu, że chcę się podzielić z Tobą swoim doświadczeniem związanym z funkcjonowaniem jako przedsiębiorca w branży budowlano- instalacyjnej gdyż tę branżę znam najlepiej. Ale jeśli masz lub planujesz założyć firmę i działać w innej branży to myślę, że wiedza tutaj zawarta jest uniwersalna.
Wstęp
Czym jest Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością?
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością:
– należy do grupy tzw. spółek kapitałowych (podobnie jak spółka akcyjna),
– posiada własny kapitał, tzw. kapitał zakładowy,
– posiada osobowość prawną,
– posiada własny majątek, odrębny od majątku wspólników lub akcjonariuszy,
– ponosi odpowiedzialności całym swoim majątkiem,
– posiada rozdział między sferą zarządu a sferą właścicielską (możesz być udziałowcem spółki, a nie być w zarządzie, jak również możesz być w zarządzie spółki, nie będąc jej udziałowcem)
Trochę historii:
Źródła współczesnej konstrukcji spółki kapitałowej wiąże się z rozwojem gospodarki kapitalistycznej w Anglii i Niderlandach na przełomie XVI i XVII wieku.
Powstawały wówczas podmioty gospodarcze, które szukając kapitału, w zamian za gotówkę oferowały udziały w (przyszłym) zysku, przy czym osoby wpłacające kapitał (udziałowcy) nie miały w zasadzie wpływu na jego późniejsze przeznaczenie.
W Polskim prawie po raz pierwszy uregulowano kwestię spółek z o.o. w 1919 roku, a 15 lat później uchwalono Kodeks Handlowy, który jest podstawowym źródłem prawa handlowego dla spółek. Ustawa z 1 stycznia 2001 roku ustanowiła z kolei Kodeks Spółek Handlowych, który obecnie normuje ustrój spółek.
Dlaczego branża budowlana i budowlano-instalacyjna jest tak charakterystyczna?
W artykule tym chcę zwrócić szczególną uwagę na funkcjonowanie przedsiębiorcy w kontekście branży budowlanej i budowlano-instalacyjnej.
A dlaczego w ogóle to rozdzielać?
W branży budowlanej operujemy znacznie większymi środkami niż w większości innych branż, a ponadto specyfika branży – produktem naszej jako przedsiębiorców branży budowlano-instalacyjnej pracy jest urządzenie lub cała instalacja, której wykonanie zajmuje często wiele miesięcy – sprawia, że płatności otrzymujemy okresowo, stosownie do zawartych umów.
Płatności okresowe mogą występować, ale następują po osiągnięciu konkretnego rezultatu materialnego w postaci zrealizowania części przedmiotu umowy.
To wszystko powoduje, że ryzyko zaistnienia sytuacji w której któryś z podmiotów uczestniczących w procesie budowy obiektu będzie miał okresowo ograniczoną płynność finansową jest wysokie.
Wszelkie statystyki pokazują, że branża budowlana ma najwyższy wskaźnik przeterminowanych płatności, średnie opóźnienie zapłaty w stosunku do terminu fakturowego na koniec ub. roku wynosiło 27 dni.
Nowe firmy w Polsce – statystyki
6 powodów, dlaczego pracując dla branży budowlanej powinieneś założyć spółkę o.o.?
Powód 1:
Sp. z o.o. nie generuje stałych kosztów jej prowadzenia
Jeżeli postawimy obok siebie 2 przedsiębiorców: jednego działającego w formie JDG i drugiego, który działa w formie Sp. z o.o., i ma co najmniej jednego wspólnika, to zakładając, że żaden z nich nie zatrudnia pracowników – niższe koszty prowadzenia będzie miał przedsiębiorca działający w formie sp. z o.o..
Wynika to przede wszystkim z faktu, że wspólników spółki z o.o. nie obowiązuje obowiązek ZUS jeśli nie świadczy jednocześnie usług dla swojej spółki w oparciu umowy o pracę lub umowę cywilnoprawną.
W jaki zatem sposób wspólnik spółki może świadczyć pracę na rzecz spółki?
Nie jest zgodne z prawem wykonywanie jakichkolwiek czynności na rzecz spółki przez wspólnika bez wynagrodzenia, zatem każda czynność, która powoduje powstanie w spółce przychodu, a po to przecież jest powołana spółka, aby przychód przynosiła.
Zasadniczo istnieje wiele form wynagrodzenia wspólnika spółki za usługi, które świadczy na jej rzecz. To temat na odrębny artykuł, teraz tylko je wymienię:
– wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę
– wynagrodzenie z tytułu umowy cywilnoprawnej (umowa zlecenie, umowa o dzieło)
– wynagrodzenie z tytułu zasiadania w zarządzie
– na podstawie umowy najmu
– wynagrodzenie za tzw. powtarzające się „świadczenie niepieniężne”
– dywidenda
– wynagrodzenie na podstawie faktur wystawianych spółce przez JDG wspólnika
Powód 2
Brak odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki
To chyba największa i najbardziej znana korzyść, jaką daje prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki.
Zapewne jako przedsiębiorca miałeś nie raz sytuację, w której musiałeś długo czekać na środki Ci należne za wykonane usługi.
Jak wspomniałem na początku branża budowlana posiada niechlubną pozycję lidera w kwestii opóźnień płatniczych. Ogólnie to dość złożony problem wynikający w dużej mierze z niedoskonałego prawa, ale oczywiście wpływa na to również czynnik ludzki.
Przyczyny opóźnienia w płatnościach zasadniczo można podzielić na 3 grupy:
Grupa 1 to ludzie nieuczciwi, którzy w imieniu firmy zamawiają towar lub usługę z góry zakładając, że nie zapłacą. Na szczęście obecnie ryzyko trafienia na taką firmę jest niskie, ale wciąż istnieje.
Grupa 2 to firmy, które faktycznie wpadły w tarapaty i nie mają środków, by regulować wszystkie faktury terminowo. Takie firmy często bieżące roboty finansują zaliczkami z kolejnych robót i albo taka firma wyjdzie z czasem na prostą, jeśli w porę weźmie intratny kontrakt, który pozwoli jej się odbić, albo z czasem upadnie, pociągając za sobą Ciebie.
Grupa 3 to firmy, które świadomie przeciągają płatności pomimo, że posiadają środki i finansują swoją działalność kosztem kontrahentów tak długo jak się da.
W Twoim interesie jako przedsiębiorcy jest próbować ustalić, czy Twój kontrahent należy do którejś z powyższych grup i nie wchodzić z taką firmą w interakcję biznesową.
Podczas mojej ponad 20-letniej pracy jako przedsiębiorca zdarzyło mi się współpracować z każdym z wyżej wymienionych typów nierzetelnych przedsiębiorców. Każda taka współpraca bywa bolesną lekcją, na szczęście wiele lat temu wyeliminowałem takie firmy z kręgu kooperantów mojej firmy i zakończyłem z nimi współpracę.
W przypadku trwałej utraty płynności finansowej przez spółkę istnieje możliwość postawienia jej w stan upadłości, co nie będzie skutkowało odpowiedzialnością wspólników za długi spółki indywidualnym majątkiem wspólników.
Trzeba tutaj jednak zastrzec, że istnieją 2 sytuacje, w których wspólnicy będą odpowiadać własnym, prywatnym majątkiem.
Są to następujące sytuacje:
– świadome działanie na szkodę spółki,
– niepodjęcie przez wspólników decyzji o postawieniu spółki w stan upadłości w terminie 2 tygodni od powzięcia informacji o niewypłacalności spółki.
Jeśli nie zaistnieje żadna z wyżej wymienionych sytuacji, odpowiedzialność spółki wobec wierzycieli będzie ograniczona tylko do wartości kapitału zakładowego.
Powód 3
Porządek i dyscyplina oraz przejrzystość finansowa
Gdy niedawno napisałem krótką notkę na temat objęty tym artykułem w mediach społecznościowych, jeden z komentarzy, jaki otrzymałem brzmiał mniej więcej następująco:
„nie możesz łatwo operować kasą spółki, np. zapłacić za kebsa firmową kartą, gdy na koncie prywatnym nie masz akurat hajsu”
Tak, to prawda. Środki na koncie spółki nie są Twoimi środkami i nie możesz dysponować nimi w na cele nie związane z prowadzoną działalnością.
Każda wypłata środków ze spółki, lub też płatność na rzecz innego podmiotu musi mieć uzasadnienie w dokumentach i musi być zgodna z umowami zawartymi przez spółkę oraz profilem jej działania.
Ale zbyt wielu w życiu poznałem przedsiębiorców, którzy popadli w poważne tarapaty finansowe na skutek właśnie możliwości dowolnego dysponowania środkami firmowymi, by uważać to za wadę.
To jest naprawdę duża zaleta spółki!
Niestety tzw. JDG nie sprzyja dyscyplinie finansowej, którą każda firma musi mieć, aby z powodzeniem funkcjonować i konkurować na rynku. Spółka natomiast taką dyscyplinę wymusza.
Powód 4
Możliwość korzystania z przywilejów tzw. małych podatników
Dopóki Twoja firma nie przekroczy obrotów netto 2 000 000 Euro w roku, możesz korzystać z przywilejów tzw. małych podatników. Są to:
– niższe podatki spółki – tylko 9%
– możliwość rozliczania się wg tzw. metody kasowej VAT,
Oznacza to, że podatek VAT odprowadzisz do Urzędu Skarbowego dopiero wówczas, gdy Twoja spółka otrzyma płatność za fakturę, a w przypadku np. częściowej zapłaty faktury, co także w naszej branży nie jest rzadkością, odprowadzić w danym miesiącu tylko kwotę podatku wyliczoną od faktycznie otrzymanej kwoty. To bardzo duża zaleta!
– możliwość wyboru kwartalnych okresów rozliczeniowych podatku VAT i CIT
Powód 5
Wspólnicy w Sp z o.o. nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z uwagi na sam fakty bycia wspólnikiem.
Szczególnie dla początkujących przedsiębiorców obowiązek ZUS bywa dużym obciążeniem. W przypadku wspólnika spółki z o.o. o ile nie jest on związany ze spółką umową o pracę, lub umową cywilnoprawną nie obejmuje go obowiązek składek na ZUS. Tutaj jednak trzeba zrobić ważne zastrzeżenie – jeżeli będziesz jedynym wspólnikiem spółki, wówczas także obejmie Cię obowiązek ZUS.
Powód 6
Łatwe pozyskanie inwestora lub partnera biznesowego, możliwość sprzedaży udziałów w spółce.
Możliwość finansowania działalności spółki środkami zewnętrznymi w zamian za udział w przyszłych zyskach legł u podstaw powstania w XVI i w XVII wieku tworów, które uznaje się za protoplastów dzisiejszych spółek z o.o..
Jeśli posiadasz spółkę, masz dobry pomysł biznesowy, ale brak Ci środków na jego realizację możesz pozyskać inwestora do swojej spółki jeśli będziesz potrafił go przekonać, że warto w Twój pomysł zainwestować. Inwestorem może być zarówno osoba prywatna jak i inna spółka.
Jeśli spotkasz na swojej zawodowej drodze osobę, z którą współpraca daje obopólne wysokie korzyści i dobrze się układa, możesz uczynić taką osobę swoim wspólnikiem.
Osobiście znam przypadki spółek z o.o., które zatrudniały osoby, których wartość dla spółki okazywała się z czasem na tyle duża, że postanowiono przekazać takiej osobie część udziałów w spółce ustanawiając taką osobę kolejnym wspólnikiem spółki.
Spółka z o.o. umożliwia w łatwy sposób ustanowienie przejrzystych konstrukcji prawnych zapewniających połączenie sił inwestora zewnętrznego lub kolejnego wspólnika ze spółką.
Podsumowanie
Spółki z o.o. zyskują coraz większą atrakcyjność. W ubiegłym, 2023 roku założono w Polsce ok. 349 000 jednoosobowych DG, oraz ok 56 000 spółek z o.o. W roku 2022 było to: ok 310 tys. JDG, oraz ok. 54 tys. spółek z o.o.
Spółka z o.o. daje jest przystosowana do prowadzenia biznesu, rozwijania go i prowadzenia na większą skalę. Oferuje możliwości, jakich nie posiada JDG.
Zdaję sobie sprawę, że w powyższym artykule temat spółek z o.o. został zaledwie zasygnalizowany. Mam jednak nadzieję, że przekonał Cię przedsiębiorco, lub przyszły przedsiębiorco, że nie należy bać się spółek, gdyż są one konstrukcją prawną znacznie lepiej dostosowaną do prowadzenia działalności w branży budowlanej niż tzw. Jednoosobowa Działalność Gospodarcza.